Dobre siedliska dla pszczół
Półnaturalne siedliska sprzyjają przetrwaniu dziko żyjących pszczół miodnych w krajobrazie rolniczym.
Jeszcze do niedawna za mało prawdopodobne uważano, aby dziko żyjące pszczoły miodne na terenach rolniczych mogły przetrwać samodzielnie. Dwóch biologów z Bawarii udowodniło, że jest to możliwe. W tym celu wybrali się do hiszpańskiej Galicji, skąd docierały do nich informacje na temat rodzin pszczelich zamieszkujących wnętrza słupów telegraficznych. Podążając tym tropem, odkryli 52 dziko żyjące rodziny pszczele, które - jak wynika z badań – należą do tej samej, populacji co pszczoły utrzymywane w pasiekach. Zdaniem naukowców życie pszczół pozbawionych opieki pszczelarzy może mieć pozytywny wpływ na ich zdolność przetrwania, w dużej mierze uwarunkowaną zasobami pokarmowymi otoczenia, czyli występowaniem zróżnicowanych pożytków. W Galicji słupy telegraficzne znajdziemy często pośród wrzosowisk, krzaków malin i jeżyn, lasów. Takie siedlisko pozwala przeżyć zimę większej liczbie rodzin pszczelich niż siedlisko położone pośród monokulturowych pól uprawnych. Według naukowców przetrwaniu dziko żyjących rodzin pszczelich w słupach telegraficznych bez pomocy pszczelarza mogło służyć także sąsiedztwo drzew pyłko- i nektarodajnych, m.in. kasztana jadalnego. Okazało się, że ciągu dwóch lat badań zimę przetrwało samodzielnie ponad 40 proc. rodzin.
Źródło: B. Rutschmann i in., Semi-natural habitats promote winter survival of wild-living honeybees in an agricultural landscape, „Biological Conservation” 2022/266, https://doi.org/10.1016/j.biocon.2022.109450
Komentarz J. Jarońskiego: Warto odnotować, że do podobnych wniosków doszli dwaj badacze w Polsce: Andrzej Oleksa i Adam Tofilski, badając dziuple w starych drzewach na Mazurach [A. Tofilski, A. Oleksa, 2015], chociaż przy ekstrapolowaniu wniosków na polski grunt warto zachować ostrożność, ponieważ istnieją także czynniki, które warunkują samodzielną egzystencję pszczół. Świadczą o tym np. wyniki badań 16 próbek pszczół pobranych od martwych rodzin pszczelich zasiedlających barcie w Kotlinie Kłodzkiej. Na tej podstawie stwierdzono silne porażenie pszczół dręczem pszczelim oraz zakażenie Nosema cerenae [A. Gajda, E. Mazur, B. Molasa, 2021].
Artykuł został pierwotnie opublikowany w numerze miesięcznika Pszczelarstwo w rubryce "Nowe Odkrycia". Dziękuję redakcji Pszczelarstwa za poprawki redakcyjne.
