Motta

"Zadaję najlepsze pytania jakie potrafię. Słucham odpowiedzi. I to publiczność wyciąga wnioski. Nie jestem tam by samemu to robić. Jestem tylko przekaźnikiem."

Larry King

Krytyczny dyskutant jest człowiekiem, który jest gotowy uczyć się od innych, jednak nie w ten sposób, że przyjmuje każde pouczenie, a tym bardziej flekowanie, lecz tak, że poddaje swoje idee krytyce innych i że krytykuje idee innych. Racjonalną postawę najlepiej zapewne wyrazić zdaniem: być może masz rację, a być może ja nie mam racji; i jeśli w naszej krytycznej dyskusji nie rozstrzygniemy ostatecznie, kto z nas ma rację, to jednak możemy mieć nadzieję, że po takiej dyskusji będziemy pojmować sprawy nieco lepiej niż przedtem. Możemy uczyć się od siebie wzajemnie, dopóki nie zapomnimy, że chodzi nie tyle o to, kto ma rację, ile raczej o to, by podyskutować, wymienić się opiniami i być może zbliżyć się do w miarę obiektywnego wyjaśnienia.

Parafraza Karl Popper "W co wierzy Zachód?"

"Racjonalna dyskusja polega na próbie krytykowania. Nie zaś udowadniania czy uprawdopodobniania. Każdy krok, który chroni jakiś pogląd przed krytyką i sprawia, że staje się on bezpieczny czy „dobrze ugruntowany” oznacza oddalenie się od racjonalności. Każdy krok wystawiający go na ciosy jest mile widziany. Ponadto zaleca się porzucenie wybrakowanej koncepcji, zakazuje się podtrzymywania jej wobec silnej i efektywnej krytyki, chyba że da się przedstawić odpowiednie kontrargumenty. Podaj swoje idee w postaci umożliwiającej ich krytykę; atakuj je bezlitośnie; nie próbuj ich bronić, lecz ukaż ich słabe punkty; pozbądź się ich, skoro tylko słabe punkty dadzą sobie znać..."

Paul Feyerabend: "Przeciw metodzie"

"Obalenie mitów jest tak samo pożyteczne, a czasem nawet bardziej niż niż ustalenie faktów i dowiedzenie prawdy."

Karol Darwin

"Nauka nie ma kompetencji w dziedzinie rozstrzygania dylematów dotyczących ludzkich wartości. Może potwierdzić przyrodnicze fakty i dostarczyć wyjaśnień przyczynowo-skutkowych, a i to tylko w granicach ustalonego ilościowo stopnia wiarygodności (nigdy ze stuprocentową pewnością). Tak samo nauka nie potrafi rozstrzygnąć, jakie praktyczne działania w rozwiązywaniu „ekologicznych” problemów będą najbardziej zadowalające – może tylko wskazać, jakie mogą być skutki różnych posunięć, jak najefektywniej osiągnąć cel, jeśli zostanie on wcześniej sformułowany, a nauka nie uzna go za nierealny."

January Weiner: "Ile ekologii w „ekologii”? Nauka a hierarchie wartości"

"Komentarze nie muszą być nieomylne, by były wartościowe. Nawet jeśli tylko zachęciły ludzi do rozmowy lub prawdopodobnie jedynie do myślenia, albo gdy reakcje czytelników stanowiły lekcję dla redaktora - warte były zachodu. Ujawnianie swoich poglądów to trochę jak branie pełniejszego udziały w  życiu. W rezultacie poznaje się swych bliźnich, może nawet zaczyna się ich bardziej lubić. Ponadto zabezpieczamy przed zanikiem zdolności krytyczne - swoje i innych."

Red. Malcolm F. Mallette: "Poradnik dla dziennikarzy z Europy środkowej i wschodniej"

"Jednostronny argument, który ma miejsce, gdy podawane są tylko powody popierające tezę, podczas gdy wszystkie argumenty przeciwne są pomijane. Fałszywa jednostronność nie czyni argumentu nieważnym. Może nawet nie sprawia, że argument jest bezzasadny. Błąd polega na przekonaniu czytelników, a może i nas samych, że powiedzieliśmy wystarczająco dużo, by przechylić szalę dowodów, a zatem wystarczająco dużo, by uzasadnić osąd. Jeśli jednak byliśmy jednostronni, to nie powiedzieliśmy jeszcze wystarczająco dużo, by uzasadnić osąd. Argumenty po drugiej stronie mogą być silniejsze niż nasze własne. Nie dowiemy się tego, dopóki ich nie przeanalizujemy. Zatem błąd jednostronności nie oznacza, że twoje przesłanki są fałszywe lub nieistotne, a jedynie, że są niekompletne."

Prof. filozofii Peter Suber

"Pytanie, na które udzielono odpowiedzi, zwykle rodzi nowe problemy i byłoby arogancją zakładać, że cel osiągnięcia wiedzy niepodważalnej zostanie kiedykolwiek ostatecznie osiągnięty."

Prof. etologii Karl von Frish (odkrywca tańca pszczół)

"Ekologizm bez walki klas to ogrodnictwo"

Francisco Alves Mendes Filho

ilustracja rozdziału faktów od opinii