Bioakustyka i tropienie pszczół - masowy chów matek

Polanka TV - Pszczele Wieści - o przyrodzie naukowo 036

Komunikacja pomiędzy zwierzętami i bioakustyczne badania nad pszczołami

Zapraszam na trzydziesty szósty odcinek Pszczelich Wieści. Pierwsze badanie jakie omawiamy dotyczy bioakustycznych badań Anny Tomańskiej na temat komunikacji pomiędzy pszczołami. Utarte mniemanie mówi, że pszczoły nie mają słuchu. Okazuje się, że to nie musi być prawda. Autorka, a my za nią, podaje konkretne możliwości z budowy morfologicznej i anatomicznej pszczoły miodnej, które mogą na to wskazywać. Aby móc lepiej zrozumieć konkretne dźwięki pszczół w ulu i wydobyć je z pośród pozornej chaotycznej kakofonicznej dla człowieka masy dźwięku całego roju, potrzeba było zastosować specjalne mikrofony użyte w niekonwencjonalne sposób. Jako efekt finalny powstała kilkunastominutowa audycja bioakustyczna, której fragment słuchamy na początku programu, a całości można posłuchać w moim podkaście bioakustycznym Dźwięki Otoczenia tutaj. Efektem ubocznym badań było wykazanie, że nieodpowiednio skonstruowany ul może w przestrzeni silnie zurbanizowanej przenosić różne nieprzyjemne dźwięki dla pszczół. Autorka nazywa to dobrostanem akustycznym. Przy okazji zapraszam także do posłuchania nagranego przez mnie dźwięku rodziny trzmielej trzmiela ziemnego nocą.

Detekcja zapachu owadów z wykorzystaniem psów w leśnictwie – innowacyjna metoda monitoringu przyrodniczego

Siedliska dziko żyjących owadów można w sposób efektywny znaleźć dzięki współpracy przyrodników z psami tropiącymi. Publikacja polskich naukowców wskazuje, że można je używać zarówno w celu kontrolowania populacji tzw. szkodników jak np. chrząszcza kornika drukarza, ale także zwierząt chronionych jak pachnica dębowa lub trzmiele. Ostatnio rośnie ilość publikacji, grantów w związku z potrzebą robienia nauki w tym nauki obywatelskiej wyszukiwania gniazd dziko żyjących pszczół miodnych. Być może można by użyć takich psów w tym celu jako metody skutecznej. Podobnie jak do wyszukiwania innych siedlisk niemniej ważnych dzikich zapylaczy np. pszczół samotnych. Tym bardziej, że występują przecież także pachnące pszczoły koczownice. 

Radykalne zwiększenie masowej ilości mateczników w masowej hodowli matek

Wreszcie naszedł czas na jakiś badanie pokazujące możliwości przemysłowego pszczelarstwa i biotechnologii z tym związanej, która umożliwia dalsze zwiększanie produkcyjności. Naukowcy z Chin udowodnili, że da się z jednego ula hodowlanego specjalnej linii podgatunku włoskiego selekcjonowanego pod kątem produkcji mleczka pszczelego, wyprodukować 320 dorodnych matek. Chińczycy porównali to z grupą pszczół, która produkowała 64 mateczniki w jednym ulu i wyszło im, że pod względem cech hodowlanych końcowy produkt (bo tak tu chyba należy mówić tu o matkach pszczelich) jest porównywalny. Owszem ilość rureczek jajecznikowych w matkach z rodzin wychowujących o liczbie 320 mateczników jest dosłownie mniejsza o kilka sztuk, ale nie wpływa to później na płodność. Na koniec pozwalamy sobie z Piotrem wymienić własne opinie na temat dokąd zmierza światowe i polskie pszczelarstwo.

Źródła:

ad 1: Tomanska, Anna, et al. „Communication among animals and bioacoustics studies on bees.” MEDYCYNA WETERYNARYJNA-VETERINARY MEDICINE-SCIENCE AND PRACTICE 80.5 (2024): 200-211

ad 2: Haidt, Andżelika, and Radosław Plewa. „Detekcja zapachu owadów z wykorzystaniem psów w leśnictwie–innowacyjna metoda monitoringu przyrodniczego.” (2024)

ad 3: Ahmat, B.; Yang, T.; Ma, C.; Zong, C. Increased Mass-Rearing of Queens in High Royal-Jelly-Producing Honey Bee Colonies (Apis mellifera ligustica) Generates Smaller Queens with Comparable Fecundity. Agriculture 2024, 14, 264

Film powstał dzięki finansowaniu Ministerstwa Edukacji i Nauki w ramach programu „Społeczna odpowiedzialność nauki II”