Mroczna strona higieniczności

Cecha higieniczności w przypadku organizmów wybitnie społecznych, takich jak owady eusocjalne, np. mrówki czy pszczoły odgrywa ważną rolę. Okazuje się jednak, że nadmierna higieniczność może mieć także negatywne skutki. Uważa się, że jednym z najbardziej groźnych dla pszczół miodnych patogenów jest wirus zdeformowanych skrzydeł (DWV). Jedną z dróg transmisji wirusa stał się roztocz dręcz pszczeli (Varroa destructor). W wyniku tej koewolucji doszło do wyselekcjonowania bardziej zjadliwych szczepów wirusa.

Zobacz też odcinek Pszczele Wiesci na ten temat.

Dręcze rozmnażają się w komórkach z czerwiem zasklepionym – poczwarki zakażone roztoczami zwykle mają wysoki poziom DWV. Niektóre zachowania (tzw. higieniczne) pszczół miodnych pozwalają ograniczać rozwój roztoczy. Pszczoły posiadające cechę nazwaną VSH (Varroa Sensitive Hygiene) potrafią usuwać czerw porażony przez roztocze. W trakcie tej czynności robotnice mogą zjadać poczwarki, zakażone wysokim ładunkiem DWV, zakażając się w ten sposób, a podczas trofalaksji [wzajemna wymiana pokarmu między osobnikami – red.] przekazują wirus kolejnym robotnicom. A zatem kontakt z pszczołami VSH obarczony jest ryzykiem transmisji DWV, co ma wpływ na rozprzestrzenianie się wirusa DWV w rodzinie, a także jego wirulencję, która może doprowadzić do upadku kolonii. Wyniki tych badań pozwalają inaczej spojrzeć na cechy higieniczności pszczół miodnych. Pomimo korzyści wynikających z zachowań higienicznych, możliwe jest, że wyższy poziom aktywności VSH może skutkować zwiększoną transmisją DWV (skutek kanibalizmu i trofalaksji).

Źródło: Posada-Florez i in., Pupal cannibalism by worker honey bees contributes to the spread of deformed wing virus, „Scientific Reports”, 11, 8989 (2021); https://doi.org/10.1038/s41598-021-88649-y

Więcej skrótów badań naukowych po polsku znajdziesz tutaj. Artykuł został pierwotnie opublikowany w numerze miesięcznika Pszczelarstwo w rubryce "Nowe Odkrycia". Dziękuję redakcji Pszczelarstwa za poprawki redakcyjne.

Komentarze